20. ágúst. 2010 11:59
Sérstök rannsóknarnefnd sem skipuð var fulltrúum móðurfélags Elkem Íslandi og rannsakaði tildrög vinnuslyss sem varð í Járnblendiverksmiðjunni á Grundartanga 29. júní sl. hefur lokið rannsókn sinni. Starfsmaður verksmiðjunnar lést af brunasárum sem hann hlaut í slysinu. Fyrr í þessari viku hófst vinna við að endurræsa ofninn sem eldurinn slapp úr. Yfirumsjón og meginþungi rannsóknarinnar hefur hvílt á sérfræðingum frá móðurfélaginu Elkem AS í samstarfi við starfsmenn verksmiðjunnar hér á landi. Vinnueftirlitið hefur frá upphafi fylgst með framgangi rannsóknarinnar og var ákvörðun um að gangsetja ofninn á nýjan leik tekin í samráði við stofnunina. Niðurstöður í sjálfstæðri rannsókn Vinnueftirlitsins á tilurð slyssins liggja einnig fyrir.
“Slysið varð við framleiðslu á svokölluðu 55% kísiljárni en hefðbundin framleiðsla Elkem Ísland er járnblendi með 65% eða 75% magni kísils. Elkem AS hefur framleitt 55% kísiljárn um áratugaskeið án teljandi óhappa og í samvinnu við félagið var þróuð sambærileg framleiðslulína á Íslandi. Við rannsókn slyssins hefur komið í ljós að við framleiðslu þessarar tegundar kísiljárns leynast meiri hættur en þegar kísilmagn járnblendisins er meira.
Nokkrir samverkandi þættir eru taldir hafa valdið slysinu. Hráefni sem fyllt var inn á ofninn með venjubundnum hætti hafði ekki sigið niður í ofninn heldur myndað brú yfir holrými sem fyrir vikið óx óeðlilega. Þegar brúin hrundi fylgdi henni mikið magn af nýju köldu hráefni sem komst þannig snögglega í samband við mikinn hita á botni ofnsins. Við það losnaði umtalsvert gasmagn á örskömmum tíma og heitar brennanlegar lofttegundir mynduðu eldhaf sem leitaði út um opna lúgu þar sem unnið var við áfyllingu hráefnis.
Stjórnendur Elkem Ísland hafa í kjölfar slyssins og rannsóknarinnar tekið ákvörðun um margþættar aðgerðir til þess að auka enn frekar öryggi starfsemi sinnar. Í fyrsta lagi mun verksmiðjan einungis sinna framleiðslu járnblendis með a.m.k. 65% kísilinnihaldi. Hráefnisskammtar verða minnkaðir verulega í öllum ofnum verksmiðjunnar og hráefnismötun verður tölvustýrð. Með aukinni sjálfvirkni verður vinna á svokallaðri skörungshæð þar sem slysið átti sér stað minnkuð verulega og það tryggt að starfsmenn á hæðinni þurfi ekki að fara út úr vinnuvélum sínum. Til viðbótar verður vinnubrögðum á skörungshæð breytt með ýmsum öðrum hætti, eftirlit með rakainnihaldi og ástandi hráefnis verður aukið, ýmsar vinnureglur hertar og þjálfun starfsfólks vegna nýs vinnulags aukin enn frekar,” segir í frétt frá verksmiðjunni.