14. júlí. 2015 06:01
Orsök ærdauðans í vetur og vor er enn óljós samkvæmt fyrstu áfangaskýrslu Matvælastofnunnar sem kynnt var í liðinni viku. „Rannsókn á útbreiddum og óvenjumiklum fjárdauða í vetur og vor hefur enn ekki leitt í ljós hver ástæðan er. Fyrsta áfangaskýrsla Matvælastofnunnar um rannsóknina er kominn á vef stofnunarinnar. Þar eru greind svör við spurningakönnun sem gerð var meðal sauðfjárbænda í gegnum Bændatorg Búnaðarstofu. Eftir að farið hafði verið í gegnum hana, svör grisjuð og tvöföld svör tekin út, sátu eftir svör frá 311 bændum. Þessir bændur misstu samtals 4.095 kindur í vetur og vor sem er um 4,1% af bústofni þessara bænda. Þetta er um helmingi meira en þeir misstu á heilu ári þar á undan. Þetta stemmir í grófum dráttum við fyrri bráðabirgðabirgðatölur sem gerðar hafa verið opinberar,“ segir í tilkynningu frá Landssambandi sauðfjárbænda.
Slæm hey
Jón Viðar Jónmundsson ráðunautur hjá Bændasamtökunum ritar athyglisverða grein í síðasta Bændablað, með heitinu „Að liðnu löngu vori.“ Þar rekur hann það sem hann telur ástæðuna fyrir óvenjulega miklum afföllum á sauðfjárbúum í vetur og vor og dregur ekkert undan. Fyrst og fremst segir hann að gras hafi verið úr sér sprottið og seint slegið vegna veðráttunnar síðasta sumar. Gefum Jóni Viðari orðið: „Síðasta sumar var, sérstaklega um vesturhluta landsins, óvenjulega úrtakasamt til fóðuröflunar. Fóður fyrir sauðfé var því óvenjuslakt alltof víða á þessu svæði og á einstaka búi um allt land sem því miður á sér of oft stað. Jafnvel virðist í einstaka tilvikum því miður að fremur hefði átt að tala um heyfenginn sem útvatnaðan hálm en gróffóður fyrir sauðfé. Of margir bændur stóðu því frammi fyrir aðstæðum á síðasta hausti sem þeir góðu heilli höfðu ekki þurft að takast á við í marga áratugi.“
Í grein sinni bendir Jón Viðar meðal annars á að dregið hafi úr vigtun á ám að vetri og erfiðara sé að stjórna t.d. kjarnfóðurgjöf í stórum hópum þar sem notaðar eru gjafagrindur. Bændur hafi þannig ekki áttað sig á hvert stefndi fyrr en of seint. Jón Viðar átelur yfirlýsingagleði úr stétt dýralækna þegar rætt hafi verið um mögulegan smitsjúkdóm og segir starfsfólk MAST skulda bændum afsökunarbeiðni. Í lok greinar sinnar tekur Jón Viðar fram að skrif sín túlki eingöngu skoðanir hans en ekki á neinn hátt skoðanir þeirra stofnana sem hann hefur starfað við.
Bændablaðið 9. júlí. Grein Jóns Viðars er á bls. 44.